Rozwód bez orzekania o winie - jak go przeprowadzić, czy jest korzystny?

Z moich poprzednich wpisów dowiedzieliście się wszystkiego na temat rozwodu z orzeczeniem o winie, alimentów na dzieci i byłego małżonka, o opiece nad dziećmi po rozwodzie i kosztach, które trzeba będzie ponieść w związku ze złożeniem pozwu rozwodowego. Dziś natomiast zajmiemy się kwestią rozwodu bez orzekania o winie - kiedy można złożyć wniosek, jakie kryteria należy spełnić? Kiedy taka forma rozstania jest bardziej korzystna? Oto wszystko, co warto wiedzieć na ten temat.

Jedną z najczęściej występujących przyczyn rozwodu jest niezgodność charakterów małżonków. Kiedy żadna ze stron postępowania nie ponosi winy za rozpad pożycia małżeńskiego bardziej czy mniej od drugiej, lub po prostu chcą się rozstać szybko i bez konfliktów - warto złożyć pozew o rozwód bez orzekania o winie.

Jak napisać i złożyć pozew?

W Polsce jest tylko jedna możliwość uzyskania rozwodu - przed sądem okręgowym, po rozprawie rozwodowej. Aby rozprawa taka się mogła odbyć, należy złożyć pozew o rozwód. Choć w Internecie krąży mnóstwo jego gotowych wzorów, należy pamiętać, że każda sprawa jest inna, a więc każdy pozew będzie się różnił od pozostałych. Z pewnością stałymi jego elementami będą:

• data i miejsce zawarcia związku małżeńskiego,
• informacje dotyczące jakości relacji małżeńskich,
• powody rozpadu pożycia,
• kiedy rozpadły się więzi - fizyczna, emocjonalna i gospodarcza.

Natomiast do informacji, które trzeba zamieścić we wniosku w zależności od sytuacji małżonków, należą kwestie związane z opieką nad dziećmi, wysokość alimentów i wskazanie osoby zobowiązanej płacić je, a także kontakty małżonków z dziećmi.

Składając pozew o rozwód bez orzekania o winie trzeba pamiętać, że według przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sąd ma obowiązek ustalić winę za rozpad małżeństwa. Rozstrzygnięcie tej kwestii może mieć jednak różne formy:

• sąd orzeknie, że jeden z małżonków ponosi winę za rozpad małżeństwa,
• sąd orzeknie, że oboje są po równo odpowiedzialni,
• ustali, że żaden z nich nie jest winny.

Jeśli więc oboje złożą zgodny wniosek o rozwód bez wskazania winnego za rozkład pożycia, to sąd odstąpi od tego obowiązku. O tym trzeba koniecznie pamiętać - zgoda na taką formę rozwiązania małżeństwa musi pochodzić od obydwu stron - powoda i pozwanego, a sąd nie może odstąpić z urzędu od wskazania winnego czy winnych. Małżonkowie mogą wyrazić taką zgodę we wniosku (powód), odpowiedzi na niego (pozwany) lub w czasie trwania pierwszej rozprawy.

Pozew rozwodowy bez orzekania o winie - kiedy jest korzystny?

Istnieje szereg sytuacji, w których taki właśnie przebieg postępowania rozwodowego jest korzystniejszy dla małżonków. Najczęściej spotykanym powodem takiego właśnie zakończenia małżeństwa jest osławiona już niezgodność charakterów, która doprowadziła do całkowitego rozpadu pożycia małżeńskiego i ustania między małżonkami więzi emocjonalnej, fizycznej i ekonomicznej.

Jeśli w rodzinie nie dochodziło do przypadków zaniedbań obowiązków, nadużyć, zdrad czy wręcz przemocy fizycznej lub psychicznej, a małżonkowie po prostu uznali, że jest im ze sobą "nie po drodze", to właśnie taka forma rozwodu będzie dla nich najkorzystniejsza - do orzeczenia rozwodu wystarczą 1 - 2 rozprawy bez konieczności powoływania świadków i przedstawiania dowodów. To oznacza, że nawet w ciągu kilku miesięcy sprawa może zostać rozwiązana.

Czas trwania postępowania ma zwykle ogromne znaczenie dla małżonków, co jest zupełnie zrozumiałe. Ale jeszcze jedna kwestia okazuje się rozstrzygająca jeśli chodzi o wybór formy zakończenia małżeństwa. Ustalenie winy zawsze wiąże się z powołaniem świadków, którzy zdecydują się zeznawać w sądzie po jednej ze stron. A to może rodzić pewne problemy - świadkom zdarza się chorować, wyjeżdżać na urlop czy w delegację albo po prostu zapomnieć. Za każdym razem, kiedy świadek nie stawi się na rozprawę, jej termin jest przesuwany, zwykle o 2 lub 3 miesiące. A to znaczy, że i dzień ogłoszenia wyroku się opóźnia. W praktyce więc możemy czekać na niego nawet kilka lat.

Na koniec zostawiłam sobie omówienie emocjonalnej strony rozwodu bez orzekania o winie. Z pewnością w każdym małżeństwie zdarzają się mniej lub bardziej burzliwe kłótnie, konflikty i intrygi. To sprawy szalenie intymne i delikatne, czasem wstydliwe. Często więc klienci wolą je przemilczeć i nie roztrząsać przed szerszym gronem, jeśli tylko nie pociągnęły one za sobą szkód dla ich sfery duchowej czy fizycznej i nie nosiły znamion przemocy.

Rozwód bez orzekania o winie a alimenty

Każda forma rozwodu wiąże się z pewnymi konsekwencjami dla dotychczasowych małżonków. Jedną z takich konsekwencji jest obowiązek alimentacyjny wobec byłego już małżonka. Otóż w przypadku, gdy rozwód został orzeczony bez wskazywania osoby winnej rozkładu pożycia małżeńskiego, o alimenty dla siebie może się starać wyłącznie małżonek, które popadnie w niedostatek, co oznacza, że osiągane przez niego dochody nie wystarczają na zaspokojenie jego podstawowych potrzeb. Niedostatek może być spowodowany zarówno chorobą czy wypadkiem, jak i zwolnieniem z pracy. Trzeba jednak pamiętać, że stan ten oznacza, że brak nam środków finansowych na leczenie, wynajem mieszkania czy zakup pożywienia, a nie na nowe auto czy wakacje, i trzeba go przed sądem udokumentować.

Druga zmiana dotycząca możliwości ubiegania się o alimenty od byłego małżonka dotyczy długości okresu i warunków, w jakich można je pobierać. Obowiązek wypłaty świadczenia wygasa w chwili zawarcia nowego związku małżeńskiego przez osobę pobierającą alimenty i w chwili upłynięcia pięciu lat od rozwodu.

Natomiast zasady wypłacania alimentów na dzieci pozostają niezmienne niezależnie od tego, jaki rozwód sąd orzeknie - czy z winą jednego z małżonków, ich obojga czy też bez orzekania winy. Dzieci w żadnym z przypadków nie tracą prawa do otrzymywania świadczenia, a jego wysokość także nie jest zależna od wyroku sądu w kwestii winy za rozkład pożycia.

Przed samą rozprawą małżonkowie powinni się porozumieć w kwestii tego, które z nich będzie sprawowało stałą opiekę nad dziećmi, a które będzie się z nimi spotykało i jak często. Dobrze też, jeśli dogadają się co do wysokości alimentów. Nie ma żadnych przepisów, które nakładałyby na nich taki obowiązek, ale wspólne stanowisko w tych sprawach na pewno przyspieszy i usprawni postępowanie rozwodowe.

Obowiązek alimentacyjny wobec dzieci

Jeżeli strona nie może ponieść kosztów sprawy rozwodowej bez uszczerbku na swoim domowym budżecie, koniecznym do utrzymania siebie i swojej rodziny, może zwrócić się do sądu z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku ponoszenia tych opłat.