Wyjazd dziecka za granicę po rozwodzie — czy jest wymagana zgoda?

Zagraniczny wyjazd dziecka, którego rodzice się rozwiedli, wiąże się z dopełnieniem dodatkowych formalności. Dla bezpieczeństwa małoletnich podróżujących za granicę wymagane jest, aby osoby, pod którymi są opieką, miały określone dokumenty. Ich brak może powodować określone konsekwencje prawne. Jednocześnie istnieją sytuacje, w których zgoda na wyjazd dziecka nie jest wymagana. Chcesz wiedzieć, kiedy potrzebna jest zgoda na wyjazd dziecka za granicę oraz jakie formalności są z tym związane? Przeczytaj poniższy tekst.

Władza rodzicielska a wyjazd dziecka za granicę

Władza rodzicielska stanowi zestaw praw i obowiązków, które rodzice mają względem swoich niepełnoletnich dzieci. Oznacza to, że w sprawach dotyczących wspólnych małoletnich dzieci małżonkowie powinni współdziałać dla ich dobra. Decyzje dotyczące drobnych kwestii związanych z egzystencją dzieci każdy z rodziców może podejmować samodzielnie. Inaczej sprawa wygląda w przypadku kwestii wychodzących poza ten zakres. Mówimy tu o sytuacjach takich wyjazd dziecka za granicę. Przed opuszczeniem terytorium Polski konieczne jest uzyskanie zgody obu rodziców dysponujących pełnią władzy rodzicielskiej.

Dlaczego wymóg uzyskania zgody drugiego rodzica jest taki ważny?

Posiadanie odpowiedniej zgody na wyjazd dziecka jest niezwykle przydatne przy planowaniu wyjazdu dziecka poza terytorium Polski. W miejscach takich jak granica państwa, właściwe służby często przeprowadzają szczegółowe kontrole osób podróżujących z niepełnoletnimi, mając na uwadze zapobieganie incydentom związanym z nielegalnym przewożeniem dzieci przez granicę. Rodzic, który podróżuje z małoletnim dzieckiem, powinien dysponować stosownym dokumentem, który zawiera zgodę osoby uprawnionej do sprawowania władzy rodzicielskiej. Brak takiej zgody może skutkować poważnymi problemami, w tym zatrzymaniem do czasu wyjaśnienia statusu dziecka. Rodzic, który będzie chciał wywieźć dziecko poza terytorium Polski bez stosownej zgody, może zostać oskarżony o uprowadzenie dziecka. Przestępstwo to jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3.

Kiedy nie jest konieczna zgoda drugiego rodzica?

Co do zasady, aby dziecko mogło wyjechać za granicę, wymagana jest zgoda obu rodziców, z wyjątkiem konkretnych sytuacji. Rodzic może samodzielnie zabrać dziecko za granicę, jeśli:

• jeden z rodziców został całkowicie pozbawiony władzy rodzicielskiej,
• władz rodzicielska jednego z rodziców została zawieszona,
• władz rodzicielska jednego z rodziców została ograniczenia w kwestiach dotyczących wyjazdów międzynarodowych,
• na mocy orzeczenia sądu, wydanego za granicą i uznawanego w Polsce, drugi rodzic został wyłączony z prawa do decydowania o zmianie miejsca pobytu dziecka.

Co zrobić, jeżeli jeden z rodziców nie zgadza się na wyjazd dziecka za granicę?

Gdy rozwiedzeni rodzice, którzy mają pełnię władzy rodzicielskiej, nie są w stanie osiągnąć porozumienia w sprawie zagranicznego wyjazdu dziecka i opór jednego z małżonków wydaje się nieuzasadniony, istnieje możliwość zwrócenia się do sądu opiekuńczego o wydanie zastępczej zgody na taki wyjazd. Jest to rozwiązanie, które wymaga dodatkowego nakładu pracy, lecz jest ono niezbędne do zapewnienia, że wszystkie podjęte kroki są zgodne z literą prawa.

Jakie informacje powinny znaleźć się w zgodzie na wyjazd dziecka za granicę?

Zgoda na wyjazd dziecka za granicę może być sporządzona przez rodziców lub ich opiekunów prawnych. Ważne jest, aby taki dokument został podpisany w obecności notariusza, który weryfikuje autentyczność podpisów za pomocą notarialnego poświadczenia. Nie jest konieczne, aby na dokumencie znajdowały się podpisy osób upoważnionych przez tę zgodę. W dokumencie zgody na wyjazd powinny znaleźć się następujące informacje:

• Pełne dane rodzica lub rodziców dziecka, w tym imiona, nazwisko, numer PESEL,
• Data i miejsce sporządzenia zgody,
• Treść oświadczenia wyrażającego zgodę na wyjazd,
• Czytelne podpisy rodziców dziecka, złożone w obecności notariusza,
• Notarialna klauzula poświadczająca, że podpisy na dokumencie są autentyczne,
• Jako dodatek do zgody, dołączony powinien być skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

Uwaga: Pamiętaj, aby zgodę na wyjazd dziecka za granicę przetłumaczyć na oficjalny język kraju docelowego. Zgoda napisana wyłącznie w języku polskim może nie być akceptowana przez władze innego państwa. Konieczne jest, aby tłumaczenie dokumentu zostało wykonane przez tłumacza przysięgłego, co zapewni jego oficjalność i wiarygodność.

Czy w czasie trwania sprawy o rozwód dziecko może wyjechać za granicę?

Przed ostatecznym uregulowaniem statusu dziecka przez sąd w toku postępowania rozwodowego, przed wyjazdem dziecka za granicę wymagana jest zgoda obojga rodziców. Taka sytuacja utrzymuje się do momentu, gdy orzeczenie sądowe nie określi dokładnych zasad sprawowania władzy rodzicielskiej i nie ustali oficjalnego miejsca stałego pobytu dziecka. W przypadku, gdy jedno z rodziców zabierze dziecko za granicę bez zgody drugiego podczas trwania sprawy rozwodowej, drugi rodzic ma prawo żądać jego natychmiastowego powrotu do kraju. Ważne jest podkreślenie, że osoby trzecie, takie jak macocha czy ojczym, które nie są biologicznymi ani prawnymi rodzicami dziecka, nie mają uprawnienia do podejmowania decyzji o wyjazdach międzynarodowych dziecka.

Podsumowanie

Zgoda drugiego rodzica na wyjazd dziecka za granicę jest wymagana jednakowo w przypadku krótkich podróży wakacyjnych, jaki i dłuższych pobytów za granicą. Od tej reguły istnieją jednak pewne wyjątki. Jeśli rozwiedziony rodzic jest pozbawiony wykonywania władzy rodzicielskiej bądź została ona zawieszona lub ograniczona w zakresie decydowania o miejscu pobytu dziecka, zgoda taka nie jest wymagana. W sytuacjach spornych, gdy nie ma zgody między rodzicami, konieczne może okazać się zwrócenie się do sądu o wydanie zastępczej zgody na wyjazd. Rodzic decydujący się na wyjazd z dzieckiem za granicą powinien posiadać stosowną zgodę z notarialną klauzulą poświadczającą autentyczność dokumentu. Ponadto zgoda na wyjazd dziecka za granicę powinna być przetłumaczona na język urzędowy kraju, do którego się udajecie.