Rozwód z winy obu stron - wszystko co trzeba o nim wiedzieć

30.04.2021

Rozwód z winy obu stron rozumiany jest jako taki rozwód, w którym każde z małżonków ponosi winę za rozpad pożycia małżeńskiego. W praktyce prawniczej to właśnie ten rodzaj rozwodu orzekany jest najczęściej, i to nie bez przyczyny. Czasami bowiem nie ma możliwości wskazania małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia lub rozwiązania małżeństwa bez orzekania o winie.

W jakich okolicznościach sąd orzeknie rozwód z winy obu stron? Kto może złożyć pozew rozwodowy i jak przebiega postępowanie? Jak wygląda kwestia obowiązku alimentacyjnego i podział opieki nad małoletnimi dziećmi małżonków? Zachęcamy do lektury.

Kiedy możliwe jest orzeczenie rozwodu?

Pierwszym krokiem na drodze do uzyskania rozwodu jest oczywiście złożenie pozwu rozwodowego przez przynajmniej jednego z małżonków. A jednak sam fakt jego złożenia wcale nie musi oznaczać, że do rozwiązania maleństwa rzeczywiście dojdzie. Sąd może bowiem odrzucić pozew - taka sytuacja może mieć miejsce w następujących okolicznościach:

• gdy wskutek rozwodu mogłoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków;
• gdy pozew składa małżonek uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego - wyjątkiem jest tu sytuacja, w której małżonek niewinny wyrazi zgodę na rozwód, albo też gdy odmowa zgody zostanie uznana za niezgodną z zasadami współżycia społecznego.

Aby więc sąd mógł orzec o rozwodzie, musi nastąpić trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego rozumiany jako zerwanie wszelkich więzi duchowych, fizycznych i gospodarczych między małżonkami. W sentencji wyroku rozwodowego sąd umieszcza natomiast orzeczenie o winie rozkładu pożycia małżeńskiego. Orzeczenie to może przyjąć jedną z trzech form:

• sąd orzeka rozwód bez wskazywania winnego rozkładu pożycia - taka sytuacja może mieć miejsce wyłącznie na zgodne żądanie małżonków,
• sąd orzeka rozwód z winy wyłącznie jednego małżonka - wskazuje małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia,
• sąd orzeka rozwód z winy obu stron - czyli oboje małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, przy czym nie ma znaczenia, które z nich ponosi większą winę.

Orzeczenie rozwodu z winy obu stron

Może zdarzyć się sytuacja, w której jeden z małżonków ponosi większą odpowiedzialność za ustanie pożycia małżeńskiego lub jego przewinienia mają większą wagę. Jeśli jednak sąd ustali, że również drugi małżonek przyczynił się swoim zachowaniem do takiego stanu rzeczy - wyda orzeczenie rozwodu z winy obu stron, bez wskazania, które z małżonków bardziej przyczyniło się do rozkładu związku małżeńskiego.

Obowiązek alimentacyjny

Obowiązku alimentacyjnego wobec małoletnich dzieci byłych już małżonków nie zmienia sentencja wyroku. Każde z nich ma obowiązek w równej części zapewnić dzieciom utrzymanie. Faktu tego nie zmienia wydanie orzeczenia rozwodu z winy jednego z małżonków ani orzeczenia rozwodu z winy obu czy żadnej ze stron postępowania.

Na sposób przyznawania alimentów na wspólne małoletnie dzieci, ustalenia władzy rodzicielskiej czy kontaktów z dziećmi - orzeczenie o winie nie ma żadnego wpływu. Pod tym względem więc nie ma powodów bo obaw w przypadku orzekania o winie obu stron - małżonkowie mogą korzystać z pełni praw i władzy rodzicielskiej. Natomiast orzeczenie o winie obu stron zmienia obowiązek alimentacyjny na współmałżonka.

Rozwód z winy obojga małżonków - obowiązek alimentacyjny na rzecz małżonka

W przypadku orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie jednego lub o winie obojga małżonków, o alimenty może wnosić tylko ten małżonek, który w wyniku rozwodu znajduje się w niedostatku, na przykład w wyniku choroby uniemożliwiającej podjęcie stałej pracy. Przy czym, w odróżnieniu od przypadku rozwodu bez orzekania o winie, w którym obowiązek alimentacyjny trwa przez 5 lat, w omawianej przez nas sytuacji - nie ma ograniczeń czasowych. W obydwu sytuacjach natomiast obowiązek płacenia alimentów małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia kolejnego związku małżeńskiego przez stronę uprawnioną do otrzymywania alimentów.

Jakiej wysokości alimentów osoba pozostająca w niedostatku może żądać od byłego małżonka? Strona zobligowana jest do dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jaka jest więc ich rzeczywista wysokość - to zależy od sytuacji.

Nieco inną sytuację mamy w przypadku rozwodu z orzeczeniem winy jednego z małżonków - wówczas strona uznana za niewinną rozkładu pożycia nie musi popadać w niedostatek. Aby można było uzyskać alimenty wystarczy, aby nastąpiło istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego.

Podział majątku

Prawo rodzinne określa, że majątek powinien zostać podzielony między rozwiedzionymi małżonkami w równych częściach, niezależnie od winy zawartej w wyroku rozwodowym. Jednym słowem - oboje małżonkowie otrzymują po rozwodzie równy udział w majątku wspólnym. Zgodnie jednak z orzecznictwem podział ten nie może zostać dokonany na szkodę małżonka uznanego za niewinnego rozpadu pożycia, co sugeruje, że od powyższej reguły obowiązują wyjątki.

Zalety rozwodu z winy obu stron

Zdarza się, że małżonek składający pozew rozwodowy upiera się przy rozwodzie z orzeczeniem winy, chcąc aby jego współmałżonek został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. I choć jest to zrozumiałe, to jednak nie zawsze wskazane - rozwód bez orzeczenia o winie pociąga za sobą istotne zalety.

Jedną z nich, prawdopodobnie najważniejszą, jest fakt, iż rozwód taki przebiega stosunkowo szybko - nie ma potrzeby udowadniania winy małżonka, powoływania świadków i składania zeznań. Takie postępowanie może zakończyć się na jednej rozprawie, jeśli między małżonkami panuje zgoda co do wspólnej winy za rozkład pożycia i chęci rozwiązania małżeństwa.

Drugą z zalet z pewnością jest fakt, iż małżonek pozostający po rozwodzie w niedostatku może żądać od drugiego małżonka - o czym już wspominaliśmy - środków utrzymania w zakresie odpowiadającym jego realnym potrzebom i że obowiązek dostarczania środków utrzymania nie wygasa, poza przypadkiem zawarcia nowego małżeństwa przez upoważnionego do ich otrzymywania.

Kolejnym argumentem przemawiającym za tym właśnie sposobem rozwiązania małżeństwa jest oczywiście kwestia finansowa - rozwód z orzeczeniem o winie obojga małżonków oznacza znacznie niższe koszty wynajęcia adwokata.

Podsumowanie

Zdarzają się sytuacje, w których małżonek nie tylko nie ma szans udowodnić wyłącznej winy swojego partnera w procesie rozpadu więzi małżeńskich, ale też rozwód rysuje przed nim wizję problemów natury materialnej, czyli braku wystarczających środków na utrzymanie. Wtedy właśnie warto szczególnie starannie przemyśleć kwestię ugodowego rozwodu, czyli zakończonego orzeczeniem o wspólnej winie obojga małżonków.

Rozwód z orzeczeniem winy obojga małżonków jest optymalnym sposobem na rozwiązanie małżeństwa, w sytuacji, w której nie da się jednoznacznie ustalić wyłącznie winnego rozpadu pożycia małżeńskiego. Pozwala uzyskać rozwód w maksymalnie krótkim czasie i uniknąć przykrego roztrząsania małżeńskich problemów i przewinień.