Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie?

Poinformowanie dziecka o rozwodzie to obowiązek rodziców. Sposób, w jaki zostanie przedstawiona podopiecznym kwestia rozstania, ma duże znaczenie dla ich kondycji psychicznej i ogólnego samopoczucia. Do rozmowy z dzieckiem na temat rozwodu rodziców należy się odpowiednio przygotować. Nie bez znaczenia jest również właściwy dobór używanych słów i odpowiednie zachowanie się małżonków. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak, powiedzieć dziecku o rozwodzie przeczytaj poniższy tekst.

Na czym polega instytucja rozwodu?

W polskim systemie prawa rozwody są jedną z przyczyn ustania małżeństwa. Dochodzi do nich, gdy między małżonkami wystąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. Orzeczenie wyroku rozwodowego przez sąd implikuje pewne skutki prawne. Jeżeli małżonkowie w chwili orzeczenia rozwodu posiadają wspólne potomstwo, sąd obligatoryjnie rozstrzyga kwestię sprawowania władzy rodzicielskiej oraz kontaktów rodziców z dziećmi. Najczęściej każdy z małżonków wskutek orzeczenia rozwodu zamieszkuje osobno a opieka nad dzieckiem lub dziećmi przyznawana jest jednemu nich. Rozstanie rodziców to ogromne obciążenie psychiczne dla dziecka, w wyniku którego traci ono poczucie bezpieczeństwa. Dlatego tak ważne jest odpowiednie poinformowanie dziecka o rozstaniu rodziców.

Jak poinformować dziecko o rozwodzie rodziców?

Jeśli kwestia rozwodu jest przesądzona, należy przeprowadzić szczerą rozmowę z dzieckiem dotyczącą nadchodzących w życiu rodziny zmian. Reakcje dziecka mogą być różne, dlatego należy odpowiednio przygotować się do rozmowy. Oboje rodzice muszą zachować spokój i odprężenie. Rozmowa powinna się odbyć obowiązkowo w obecności obojga rodziców. Jest to sygnał dla dziecka, że małżonkowie rozstają się w zgodzie i w porozumieniu. Sposób, w jaki poinformujemy podopiecznego o rozstaniu rodziców, jest również bardzo ważny. Konieczne jest zapewnienie małżonków o bezwzględnej miłości do dziecka oraz uświadomienie, że jego życie ulegnie zmianie.

W pierwszej kolejności należy z drugim rodzicem umiejętnie zaplanować rozmowę. Negatywne emocje oraz wzajemne pretensje małżonków muszą zejść na drugi plan. W oczach dziecka rozwód rodziców to traumatyczne doznanie, którego skutki może odczuwać do końca życia. Mąż z żoną rozmawiając z dzieckiem o rozwodzie, muszą trzymać nerwy na wodzy i powstrzymać się od kłótni i wzajemnych uszczypliwości. Do dziecka należy zwracać się w prostych i zrozumiałych dla niego słowach. Można spróbować wytłumaczyć, czym ogólnie jest rozwód, ale nie ma potrzeby informować o szczegółach sprawy takich jak zdrada czy nałóg. Dzieci kochają oboje rodziców i nie powinny być świadkami ich sprzeczek.

Rodzice nie powinni lekceważyć pytań zadawanych przez dziecko i spokojnie na nie odpowiadać. Ponadto w czasie rozmowy pozwólmy dziecku swobodnie wyrazić swoje emocje. Rodzice podczas rozmowy powinni znajdować się blisko dziecka. Mogą je obejmować, przytulać czy głaskać. Fakt odbycia rozmowy na temat rozstania rodziców nie powinien również wpływać na dotychczasowy harmonogram dnia dziecka. Nagła zmiana codziennego rytmu — spowodowana zerwaniem kontaktu z rówieśnikami czy dziadkami — może źle wpłynąć na podopiecznego. W czasie rozmowy na temat rozwodu dziecko powinno być stale zapewniane przez rodziców o ich niezmiennej miłości.

Czy wiek dziecka ma znaczenie podczas rozmowy z dzieckiem o rozwodzie?

Sposób i dobór treści rozmowy o rozwodzie musi być adekwatny do wieku dziecka. W przypadku starszych dzieci można poruszyć bardziej złożone kwestie dotyczące rozstania rodziców z uwzględnieniem ich aktualnego etapu rozwoju. Szczególnie skutki rozwodu odczuwają dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Dziecko, które dowiedziało się o rozwodzie rodziców, jest „rozdarte”. Z jednej strony znajduje się rodzic, który sprawuje nad nim opiekę a z drugiej rodzic, który opuścił dom. Podopiecznym szargają wtedy skrajne emocje, których symptomem jest zmiana zachowania w szkole i w domu. Uzewnętrznienie swoich odczuć przez dziecko jest zasygnalizowaniem otoczeniu swojego sprzeciwu oraz metodą poradzenia sobie z zaistniałą sytuacją.

Rozwód to skomplikowany proces, który wiąże się z załatwianiem licznych formalności oraz w niektórych przypadkach częstymi wizytami w sądzie. Rodzice, rozwodząc się, chcą uporządkować swoje sprawy mieszkaniowe i finansowe (alimenty). Nadmierne skupienie się na problemach związanych z rozwodem sprawia, że dziecko czuje się zdezorientowane i wyzute z bezpieczeństwa. W głowie dziecka w kontekście rozwodu rodziców rodzą się obawy dotyczące przyszłego miejsca zamieszkania, codziennego funkcjonowania czy spędzania wakacji. Przeprowadzając rozmowę z młodszym potomstwem, ważne jest, aby unikać sformułowania „nie wiem” na zadawane przez podopiecznego pytania. Może to powodować strach i niepewność o przyszłość.

Jakich słów używać podczas rozmowy o rozwodzie?

Rozwód rodziców jest trudną sytuacją dla dziecka powodującą duże zawirowania w życiu całej rodziny. Problemy dorosłych nie mogą górować nad potrzebami dziecka zwłaszcza w początkowym etapie procesu rozwodu. Podczas rozmowy z dzieckiem o rozwodzie należy być szczerym, uważnie słuchać podopiecznego oraz spokojnie odpowiadać na zadane przez niego pytania. Dziecku może się wydawać, że rodzice przestali go kochać, przez co może czuć się porzucone i złe. Przykładowa treść rozmowy z dzieckiem o rozwodzie może wyglądać tak:

„Rodzice uznali, że nie mogą już dłużej ze sobą mieszkać, ale nie ma to wpływu na naszą miłość do Ciebie. Fakt, że mama z tatą będą mieszkać osobno, nie oznacza, że przestajemy być Twoją rodziną. To, że jesteśmy nieszczęśliwi, nie jest Twoją winą”.

Warto również spróbować wytłumaczyć dziecku jak po rozwodzie będzie wyglądało jego i rodziców życie. Jak będzie wyglądało sprawowanie opieki, który z rodziców zamieszka osobno oraz jak często będzie mógł odwiedzać dziecko, a które czynności będą odbywać się z udziałem mamy i taty. Rozmawiając z dzieckiem, starajmy się używać języka, który dziecko będzie w stanie zrozumieć np. podczas rozmowy z kilkuletnim dzieckiem, które nie rozumie, czym jest rozwód, możemy użyć następujących zwrotów:

„Rodzice dużo się kłócą i nie mogą dłużej ze sobą mieszkać, ale nie oznacza to, że będziemy poświęcać Ci mniej czasu niż obecnie” lub „Rodzice nie czują się ze sobą dobrze, ale wciąż Cię kochają”

Rozmawiając z dzieckiem, nieustannie powinniśmy monitorować jego reakcję na nasze słowa i pozwalać mu na swobodne zadawanie pytań. Jeśli nie znasz odpowiedzi na któreś z zadanych pytań, przyznaj się do tego i zaproponuj wspólne poszukanie rozwiązania. Zaznacz, że w razie potrzeby dziecko może liczyć na twoje wsparcie, mówiąc np.:

„Zawsze, kiedy chcesz, możemy porozmawiać o twoich problemach”.

Jak powinni postępować rozwiedzeni rodzice?

Osoby, które postanowiły rozejść się, powinny po ogłoszeniu wyroku rozwodowego współpracować ze sobą. Jeśli między rodzicami po rozwodzie utrzymują się dobre relacje, dziecko jest w stanie mniej boleśnie odczuć skutki rozwodu.

Rodzic, który sprawuje opiekę nad dzieckiem, powinien:

• zapewnić dziecku systematyczny kontakt z drugim rodzicem,
• na bieżąco informować drugiego rodzica o istotnych kwestiach związanych z wychowaniem dziecka takimi jak nauka, leczenie czy problemy wychowawcze,
• starać się odseparować problemy dotyczące samotnego wychowania dziecka od potrzeb podopiecznego,
• spędzać jak najwięcej wolnego czasu z dzieckiem.

Rodzic, który nie mieszka z dzieckiem, powinien:

• starać się regularnie spotykać z dzieckiem, nawet gdy drugi rodzic nie respektuje ustalonych terminów wizyt,
• podczas spotkań z dzieckiem okazywać mu zainteresowanie i cierpliwość,
• starać się odseparować problemy dotyczące rozłąki z dzieckiem od potrzeb podopiecznego,
• odpowiednio i stanowczo reagować, gdy jest fałszywie oskarżany o krzywdzenie dziecka. 

Podsumowanie

To jak dziecko przejdzie przez rozwód, zależy w głównej mierze od jego rodziców. Prawidłowy sposób poinformowania podopiecznego o mający nadejść zmianach w jego życiu pozwoli zaoszczędzić mu stresu i niepokoju. Rozmowa z dzieckiem na temat rozwodu powinna być przeprowadzona z udziałem obojga rodziców. Ponadto podczas rozmowy dotyczącej rozstania się współmałżonków nie powinno w obecności dziecka dochodzić między małżonkami do sprzeczek i ostrej wymiany zdań. Ważne jest również dostosowanie treści rozmowy do wieku dziecka oraz współpraca rodziców przy wychowywaniu dziecka po rozwodzie.