Cofnięcie pozwu o rozwód - co trzeba wiedzieć?

18.05.2021

W wielu przypadkach złożony pozew o rozwód wcale nie musi oznaczać zakończenia małżeństwa. Często dzieje się tak, że małżonkowie podejmują decyzję o rozwodzie pod wpływem emocji, a później dochodzą do porozumienia i następuje decyzja o wycofaniu pozwu rozwodowego. Na jakim etapie postępowania sądu i na jakich zasadach można cofnąć pozew o rozwód? Co należy wiedzieć, decydując się na taki krok?

Kiedy można zdecydować się na cofnięcie pozwu rozwodowego?

Pozew o rozwód można wycofać w dowolnym momencie, jednak musi to być czas przed uprawomocnieniem się wyroku wymierzonego przez sąd I instancji. Wiele zależy od tego, czy postępowanie rozwodowe zostało już wdrożone oraz od tego, czy pozwany małżonek otrzymał pozew rozwodowy i ustosunkował się do niego. Wówczas możliwość cofnięcia pozwu rozwodowego będzie zależeć również od woli i zgody pozwanego małżonka.

Opcja I: Cofnięcie pozwu o rozwód przed dniem rozpoczęcia rozprawy rozwodowej

Zgodnie z art. 203 § 1 k.p.c., pozew o rozwód może zostać cofnięty bez zgody pozwanego aż do rozpoczęcia procesu rozwodu i sprawy rozwodowej. Wówczas należy wysłać do sądu oświadczenie o cofnięciu pozwu w dwóch egzemplarzach wraz z uzasadnieniem swoich zamiarów. W piśmie znaleźć się muszą: data składania dokumentu, sąd, do którego złożony został pozew o rozwód, dane powoda i pozwanego wraz z miejscem zamieszkania, podpis oraz - co ważne - sygnatura sprawy. W związku z tym, że nie doszło jeszcze do rozpoczęcia rozprawy, cofnięcie pozwu powinno nastąpić w niedługim czasie.

Opcja II: Pozwany małżonek otrzymał już pozew o rozwód

W przypadku, gdy pozwany otrzymał pozew rozwodowy, cała procedura cofnięcia pozwu zależy od stosunku małżonka do sprawy. Jeśli w ciągu 14 dni od otrzymania listu małżonek nie udzieli odpowiedzi na pozew lub w odpowiedzi będzie ubiegał się o oddalenie powództwa, wówczas nastanie umorzenie postępowania, a powód bez problemu będzie mógł wycofać pozew.

Natomiast w sytuacji, gdy pozwany chce rozwodu i nie zgodzi się na cofnięcie pozwu, sąd może skierować małżonków do mediacji, która być może rozwiąże spór. Jeśli jednak żadna ze stron nie dojdzie wzajemnie do porozumienia, zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 23.11.1983 r., III CZP 59/83, sprawa rozwodowa dojdzie do skutku i zakończy się na wydaniu wyroku przez sąd.

Opcja III: Cofnięcie pozwu o rozwód w czasie postępowania sądowego

Podczas każdego postępowania małżonkowie mogą dojść do porozumienia, na przykład po pierwszej rozprawie. Taka sytuacja wcale nie oznacza, że nie można doprowadzić do cofnięcia pozwu, a wręcz przeciwnie. Jeśli tylko każda ze stron chce dojść do porozumienia, można zwrócić się do sądu z prośbą o wycofanie pozwu rozwodowego, jednak tylko przed czasem uprawomocnienia się wyroku wydanego przez sąd I instancji. Należy pamiętać, że decyzja sądu pierwszoinstancyjnego uprawomocnia się w terminie do 14 dni od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem (jeśli takowe było wymagane przez którąś ze stron). Jeśli żadna strona nie wymagała uzasadnienia wyroku, wówczas uprawomocnia się on po trzech tygodniach od wydania. Pozew o rozwód będzie mógł zostać cofnięty na etapie prowadzonego postępowania sądowego tylko po uzyskaniu zgody od pozwanego małżonka. Jeśli zgoda nie zostanie wydana, wówczas postępowanie zakończy się kolejną, zaplanowaną rozprawą.

Opcja IV: Cofnięcie pozwu o rozwód po złożeniu apelacji

Często zdarza się tak, że jedna ze stron nie zgadza się z wydanym przez sąd pierwszej instancji wyrokiem i zapada decyzja o złożeniu apelacji. Taką apelację rozpatruje sąd drugoinstancyjny. Jeśli jednak małżonkowie dojdą do porozumienia podczas rozpatrywania zaskarżenia, powód może podjąć decyzję o cofnięciu pozwu. Aby jednak prośba o cofnięcie została rozpatrzona, konieczne będzie uzyskanie na to zgody posądzonej strony.

Czy sąd może odmówić cofnięcia pozwu o rozwód?

Zgodnie z art. 203 § 4 kodeksu postępowania cywilnego sąd może nie wydać zgody na wycofanie pozwu o rozwód. Cofnięcie takiego dokumentu musi być bardzo wnikliwie rozpatrzone, aby upewnić się, czy żadna ze stron nie zamierza obejść prawa lub nagiąć zasad współżycia społecznego. W wielu przypadkach chęć wycofania pozwu może być wymuszona szantażem lub groźbami, dlatego uzasadnienie cofnięcia dokumentu musi być dokładnie sprawdzone przez sąd.

Czy można domagać się zwrotu opłaty od pozwu?

Art. 203 k.p.c. mówi, że jeśli do wycofania pozwu doszło w pierwszej instancji, to sąd zwróci opłatę od pozwu w całości. Jeśli jednak sąd zgodził się wycofać pozew w II instancji, wówczas powodowi zostanie zwrócona kwota w wysokości połowy opłaty od apelacji.

Podsumowanie

Aby cofnąć pozew o rozwód, należy mieć na względzie ważne zasady ujęte w kodeksie postępowania cywilnego. Warto skorzystać z porady prawnika, aby uniknąć niepotrzebnego stresu i błędów związanych z formalnościami. Ważne, aby przestrzegać terminów uprawomocnień wyroków, gdyż po ich wejściu w życie, wycofanie pozwu o rozwód nie dojdzie do skutku. Wówczas, jeśli każda strona będzie chciała pozostać małżeństwem, konieczne będzie ponowne zawarcie związku małżeńskiego.